پروتز اندو-اکسو
در این مقاله شما با سیستم های Endo–Exo Implantation، ساختار و مزایای آن آشنا خواهید شد.
سیستم اندو-اکسو بر اساس ارگونومی بدن انسان و کاملا مطابق با آناتومی بدن و نحوه راه رفتن افراد طراحی شده است. با کاشت EEP در باقی مانده ی استخوان پیوندی طولانی، ایمن، بدون درد و عوارض جانبی بین بیمار و پروتز ایجاد می شود. علاوه بر این امکان انتقال نیرو خصوصا در راه رفتن از طریق ران و یا مفاصل را نیز فراهم می آورد.
فهرست مطالب
تاریخچه Osseointegration
در سال 1990 میلادی، اولین osteointegration در استخوان انسان با استفاده از ایده حاصل از یافته های دکتر BRANEMARK مخترع ایمپلنت های دندانی که به طور مستقیم به استخوان متصل می شوند، با موفقیت انجام شد. از آن پس این سیستم در سراسر جهان با استقبال گسترده همراه بود و در حال حاضر کاربرد فراوانی دارد. در سال 1999 میلادی، نخستین Endo-Exo-Femural prosthesis، توسط Dr. Hans GRUNDEI برای یک موتور سوار جوان که در اثر تصادف پای چپ خود را از دست داده بود ساخته شد.
پس از آن این پروتز به سرعت پیشرفت کرد تا جایی که در کنفرانس جهانی ISPO 2010 در لایپزیگ آلمان بیش از 200 عمل موفق این محصول به ثبت رسید که هر ساله بر تعداد آن افزوده می شود و در حال حاضر در سال 2020 این عدد از مرز 1000 عمل موفق گذشته است.
چرا Osseointegration
در حال حاضر افراد قطع عضو برای استفاده از پروتز از وسیله ای به نام سوکت استفاده می کنند که به دلیل ساختار سوکت، برای اتصال با عضو باقی مانده در دراز مدت دچار مشکلاتی از جمله حساسیت های پوستی، زخم، التهاب مزمن همراه با آبسه و درد شدید می شوند.
میزان مصرف انرژی در افراد قطع عضو به منظور حرکت پروتز به صورت میانگین 70 درصد بیشتر از افراد عادی است. تامین این انرژی بیشتر، سبب ایجاد مشکلات فراوانی از جمله مشکلات گوارشی و هاضمه به خاطر گرسنگی مفرط، تحلیل رفتن عضوهای باقی مانده و … می شود؛ به همین دلیل در دنیای امروز استفاده از پروتزهای تماسی که با پوست و عضله بیمار در تماس هستند توصیه نمی شود چرا که علاوه بر مشکلات بالا موارد، مشکلات زیر را نیز به وجود می آورد:
- سوزش پوست به علت اصطکاک، خم شدن و فشردن
- افزایش تعرق و بروز خارش شدید
- التهاب، کبودی و هماتوم، علائم فشار و حتی آسیب های پوستی عمیق
- درد و عدم راحتی در طول نشستن
- مشکلات بهداشتی
بنابراین می توان گفت برای بسیاری از آمپوته ها دشوار است که به شیوه زندگی فعال یا قبلی خود بازگردند و یا کار مورد علاقه خود را ادامه دهند. اغلب آنها نمی توانند از فعالیت و ورزش دلخواهشان لذت ببرند لذا ناگزیرند در بسیاری از موارد از کمک دیگران استفاده کنند. به همین دلیل بسیاری از بیماران قطع عضوء به صندلی چرخدار پناه می برند و در نتیجه از جامعه جدا می شوند. در این محصول به دنبال آن هستیم تا بیمار به زندگی عادی خود بازگردد و بدون نیاز به کمک دیگران در اجتماع حضور یابد.
این روش برگرفته از ایمپلنت های دندان پزشکی است و با استفاده از پیوند پروتز و استخوان، روشی جدید را ابداع نموده که در آن از سوکت های معمولی استفاده نمی کند و این پیوند باعث می شود احساس کنید عضو شما بازگشته است. در حال حاضر این روش برای استخوان ساق پا و ران پا قابل استفاده در ایران است.
سیستم های Endo–Exo Implantation یا EEP چیست؟
ساختار پروتز اندو-اکسو
EEP یا پروتز اندو-اکسو از چند قطعه (ماژول) تشکیل می شود. پروتز اندو-اکسو به طور کلی از دو بخش درونی و بیرونی است:
بخش درونی (Endo): این بخش (stem) بر اساس آناتومی عضو باقیمانده بیمار از روی تصاویر سی تی اسکن و رادیولوژی طراحی می شود و درون باقی مانده استخوان فرد در مرحله اول عمل کاشته می شود.
بخش بیرونی (Exo): این بخش شامل 4 قطعه به شرح زیر می باشد:
- پل ارتباطی (Bridge Module): این بخش اتصال بین بخش داخلی (stem) و بخش خارجی است که در مرحله دوم عمل کار گذاشته می شود.
- Silicone Cap: نگهدارنده عضلات است که از جنس ضد حساسیت ساخته شده و از عضو باقیمانده بیمار محافظت می کند.
- Bridge Cylinder: هم تراز کننده محور آناتومیکی و بیومکانیکی بدن و اصلاح کننده چرخش های درونی و بیرونی مفصل زانو می باشد. این قطعه شامل صفحات و پین های جذب نیرو (shock absorber) هستند که از قسمت های داخلی در ضربه های سنگین محافظت می کند.
- Adaptor: اصلاح کننده off-set زانو یا مچ پا که باعث می شود مرکز ثقل مفصل در جای طبیعی خود قرار گیرد.
بخش درونی یا Endo
پل ارتباطی
مزایای استفاده از سیستم اندو - اکسو
- حس راه رفتن بطور طبیعی
- افزایش تحرک مفصل ران و در نتیجه جلوگیری از آرتروز مفصل لگن
- استفاده موثر از ماهیچه های باقی مانده در داخل لگن، ران و زانو بدون وارد شدن فشار اضافی به استامپ (عضو باقی مانده بعد از قطع عضو)
- عدم وجود حساسیت و خارش و التهاب به علت عدم وجود تماس پوست با لاینر پلاستیکی (در این سیستم هیچگونه لاینر پلاستیکی وجود ندارد)
- عدم وجود تعریق در اثر استفاده حتی در فصل گرما (هیچ نشانه ای از عرق یا گرما و هیچ سوزش پوستی وجود ندارد به طوری که پروتز را می توان برای مدت طولانی بدون درد، ناراحتی یا محدودیت های تحرک استفاده کرد.)
- بازگشتن شکل عضلات باقیمانده در عضو آمپوته به شکل قبل
- انتقال بار قابل ملاحظه ای به پروتز خارجی
- مصرف انرژی کمتر و احساس کاهش وزن پروتز (بطوریکه بیمار وزن را 100 گرم گزارش می کند)
- احساس راحتی در هنگام استحمام
- عدم بروز عفونت های مکرر در عضو باقیمانده
- حرکت آزاد در همه سطوح، دامنه وسیع تر حرکت در حد عضو واقعی، عدم وجود مزاحمت سوکت در همه حالتها اعم از خوابیده، نشسته و یا در حال راه رفتن
- پیشگیری از کمردرد و جلوگیری از پارگی دیسک کمر
- افزایش قد به طول حدودا 4 سانتی متر
- پیشگیری از مشکلات قلب و کلیه
- قابل استفاده برای اندام کوتاه
- الگوی راه رفتن امن و صاف به صورت کاملا طبیعی
- عدم وارد شدن فشار اضافی به مفصل لگن در هنگام راه رفتن
- عدم نیاز به اصلاح در صورت تغییر وزن بیمار (در صورت تغییر وزن، تغییر در عملکرد ایجاد نمی شود)
- کاهش دردهای فانتومی یا خیالی
- استفاده آسان: قسمت اکسو و پروتز را ظرف مدت چند ثانیه فقط با استفاده از یک دست و تنها توسط یک آچار می توان باز و بسته کرد .
مقایسه پروتزهای سوکت دار با پروتز کاشتنی قطع عضو (endo-exo)
| پروتز های کاشتنی | پروتزهای سوکت دار |
| عدم وجود حساسیت و خارش و التهاب به علت عدم وجود تماس پوست با لاینر پلاستیکی (در این سیستم هیچگونه لاینر پلاستیکی وجود ندارد) | التهاب و حساسیت پوستی در محل تماس با سوکت |
| عدم وجود تعرق در اثر استفاده حتی در فصل گرما | افزایش تعرق و خارش شدید |
| استفاده موثر از ماهیچه های باقی مانده در داخل لگن، ران و زانو بدون وارد شدن فشار اضافی به استامپ (عضو باقی مانده بعد از قطع عضو) بازگشتن شکل عضلات باقیمانده در عضو آمپوته به شکل قبل | آتروفی عضلات باقیمانده |
| وزن کم بطوریکه بیمار 100 گرم گزارش می کند | وزن بالای پروتز حتی بالا تر از وزن واقعی به صورتی که بیمار پروتز 5 کیلوگرمی را بیشتر از 10 کیلو گرم احساس می کند. |
| پوشیدن و اتصال قسمت اکسو کمتر از 30 ثانیه | مشکلات زیاد در حین پوشیدن پروتز سوکت دار |
| مصرف انرژی کم و در نتیجه توانایی بالا در انجام امور روزمره | مصرف انرژی زیاد و حتی دو برابر در بیماران دارای قطع عضو بالای زانو |
| افزایش تحرک مفصل ران و در نتیجه جلوگیری از آرتروتز مفصل لگن | آرتروز مفصل لگن |
| افزایش قد به طول 4 سانتیمتر | کاهش قد تا 4 سانتیمتر به دلیل انحرافات بوجود آمده در ستون فقرات |
| پیشگیری از کمردرد و جلوگیری از پارگی دیسک کمر | کمردرد و دردهای لگنی ناشی از اختلال در ارگونومی |
| عدم وارد شدم فشار اضافی به مفصل لگن در هنگام راه رفتن | چرخش لگن به سمت مدیال |
| احساس راحتی در هنگام استحمام و قابل شستشو | وجود ناراحتی و یا استفاده از عصا هنگام استحمام |
| الگوی راه رفتن امن و صاف به صورت کاملا طبیعی | الگوی غیر طبیعی راه رفتن به علت عدم کنترل هنگام برداشتن گام |
| حرکت آزاد در همه سطوح، دامنه وسیع تر حرکت در حد عضوء واقعی، عدم وجود مزاحمت سوکت در همه حالت خوابیده، نشسته و یا در حال راه رفتن و قابل استفاده در پروازهای طولانی مدت | محدویت استفاده بصورت طولانی در حین روز و یا پوزیشن های متفاوت |
| عدم بروز عفونت های مکرر در عضو باقیمانده | امکان ایجاد عفونت در اثر زخم های بوجود آمده در پوشیدن لاینر سیلیکونی |
| عدم نیاز به اصلاح در ساختار کلی پروتز در صورت تغییر وزن بیمار (در صورت تغییر وزن در دامنه وزنی پروتز، تغییر در عملکرد ایجاد نمی شود) | ساخت مکرر قسمت سیلیکونی به علت چاق و لاغر شدن فرد |
| قابل استفاده برای اندام کوتاه | محدودیت استفاده برای افرادی که طول استامپ کوتاه دارند |
| کاهش قابل ملاحظه دردهای فانتومی | دردهای فانتوم (خیالی) |
| پیشگیری از مشکلات قلب و کلیه | |
| حس راه رفتن بطور طبیعی | |
| قابل استفاده برای زیر زانو و بالای زانو |
| پروتز های کاشتنی |
| عدم وجود حساسیت و خارش و التهاب به علت عدم وجود تماس پوست با لاینر پلاستیکی (در این سیستم هیچگونه لاینر پلاستیکی وجود ندارد) |
| عدم وجود تعرق در اثر استفاده حتی در فصل گرما |
| استفاده موثر از ماهیچه های باقی مانده در داخل لگن، ران و زانو بدون وارد شدن فشار اضافی به استامپ (عضو باقی مانده بعد از قطع عضو) بازگشتن شکل عضلات باقیمانده در عضو آمپوته به شکل قبل |
| وزن کم بطوریکه بیمار 100 گرم گزارش می کند |
| پوشیدن و اتصال قسمت اکسو کمتر از 30 ثانیه |
| مصرف انرژی کم و در نتیجه توانایی بالا در انجام امور روزمره |
| افزایش تحرک مفصل ران و در نتیجه جلوگیری از آرتروتز مفصل لگن |
| افزایش قد به طول 4 سانتیمتر |
| پیشگیری از کمردرد و جلوگیری از پارگی دیسک کمر |
| عدم وارد شدم فشار اضافی به مفصل لگن در هنگام راه رفتن |
| احساس راحتی در هنگام استحمام و قابل شستشو |
| الگوی راه رفتن امن و صاف به صورت کاملا طبیعی |
| حرکت آزاد در همه سطوح، دامنه وسیع تر حرکت در حد عضوء واقعی، عدم وجود مزاحمت سوکت در همه حالت خوابیده، نشسته و یا در حال راه رفتن و قابل استفاده در پروازهای طولانی مدت |
| عدم بروز عفونت های مکرر در عضو باقیمانده |
| عدم نیاز به اصلاح در ساختار کلی پروتز در صورت تغییر وزن بیمار (در صورت تغییر وزن در دامنه وزنی پروتز، تغییر در عملکرد ایجاد نمی شود) |
| قابل استفاده برای اندام کوتاه |
| کاهش قابل ملاحظه دردهای فانتومی |
| پیشگیری از مشکلات قلب و کلیه |
| حس راه رفتن بطور طبیعی |
| قابل استفاده برای زیر زانو و بالای زانو |
| پروتزهای سوکت دار |
| التهاب و حساسیت پوستی در محل تماس با سوکت |
| افزایش تعرق و خارش شدید |
| آتروفی عضلات باقیمانده |
| وزن بالای پروتز حتی بالا تر از وزن واقعی به صورتی که بیمار پروتز 5 کیلوگرمی را بیشتر از 10 کیلو گرم احساس می کند. |
| مشکلات زیاد در حین پوشیدن پروتز سوکت دار |
| مصرف انرژی زیاد و حتی دو برابر در بیماران دارای قطع عضو بالای زانو |
| آرتروز مفصل لگن |
| کاهش قد تا 4 سانتیمتر به دلیل انحرافات بوجود آمده در ستون فقرات |
| کمردرد و دردهای لگنی ناشی از اختلال در ارگونومی |
| چرخش لگن به سمت مدیال |
| وجود ناراحتی و یا استفاده از عصا هنگام استحمام |
| الگوی غیر طبیعی راه رفتن به علت عدم کنترل هنگام برداشتن گام |
| محدویت استفاده بصورت طولانی در حین روز و یا پوزیشن های متفاوت |
| امکان ایجاد عفونت در اثر زخم های بوجود آمده در پوشیدن لاینر سیلیکونی |
| ساخت مکرر قسمت سیلیکونی به علت چاق و لاغر شدن فرد |
| محدودیت استفاده برای افرادی که طول استامپ کوتاه دارند |
| دردهای فانتوم (خیالی) |
درمان قطع عضو
در این مقاله شما با جدیدترین و پیشرفته ترین روش درمان قطع عضو به نام پروتز اندو – اکسو یا Grundei® Endo-Exo-Femural-Protesies آشنا خواهید شد.
این روش برگرفته از ایمپلنت های دندان پزشکی است و با استفاده از پیوند پروتز و استخوان، روشی جدید را ابداع نموده که در آن از سوکت های معمولی استفاده نمی شود و این پیوند باعث می شود فرد بیمار احساس کند عضو واقعی بازگشته است. در حال حاضر در کشور ما این روش برای استخوان ساق پا و ران پا قابل استفاده می باشد.
